Ten tekst przeczytasz w 5 minut
Połowę przypadków demencji stanowi obecnie choroba Alzheimera. Tylko w Polsce cierpi na nią aż 250 tys. ludzi. Choroba Alzheimera rozwija się podstępnie przez wiele lat. Pierwsze zmiany neuropatologiczne powstają nawet na 20 lat przed wystąpieniem pierwszych klinicznych symptomów choroby. Zatem do powstania zmian w mózgu może dochodzić już w średnim wieku. Im więcej uwagi poświęcimy czynnikom, na które mamy wpływ, tym dłużej możemy zachować sprawność i zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby.
W przebiegu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera, czy choroba Parkinsona dochodzi do patologicznych zmian w komórkach nerwowych w mózgu. Skutkiem tego jest m.in. upośledzenie funkcji poznawczych (kognitywnych). Do funkcji poznawczych zaliczamy: uwagę, pamięć, zdolność uczenia się, myślenie, mowę, pisanie i czytanie.
Wymieńmy po krótce wczesne objawy choroby Alzheimera:
Diagnostyka funkcji poznawczych
W celu oceny funkcji poznawczych, oprócz rozmowy z pacjentem i członkami rodziny stosuje się szereg testów kognitywnych, przykłady których wymieniamy poniżej.
Test ten ocenia tzw. fluencję słowną i polega na wymienieniu w ciągu minuty jak największej liczby słów z danej kategorii (np. zwierzęta, owoce) oraz słów rozpoczynających się na określoną literę. Im więcej słów badana osoba wymieni w jednostce czasu, tym lepiej. Osoby w wieku 60-69 lat są w stanie średnio wymienić 19 słów, a w wieku powyżej 80 lat – 14.
Test ten ocenia szybkość przetwarzania informacji. Polega na pokazaniu pacjentowi ciągu cyfr i odpowiadających im symboli, a następnie na jak najszybszym dopisaniu przez osobę badaną symboli do podanych cyfr. Liczy się ilość symboli poprawnie wpisanych przez pacjenta w określonym czasie. Osoby w wieku 60-69 lat potrafią w tym teście średnio wpisać poprawnie 57 symboli, a w wieku powyżej 80 lat – 40.
Test ten ocenia pamięć operacyjną. Polega na pokazaniu lub przeczytaniu pacjentowi ciągu cyfr i poleceniu, by podał on ten ciąg w odwrotnej kolejności. Zwykle zaczyna się od 3 cyfr i po każdej udanej próbie zwiększa ciąg o jedną cyfrę. Zdrowa osoba starsza jest w stanie powtórzyć bez problemu przynajmniej ciąg 3-elementowy.
Test ten ocenia m.in. zdolność rozpoznania przedmiotu i pamięć semantyczną. Polega na pokazywaniu pacjentowi zestawu prostych rysunków i poleceniu nazwania obiektów widocznych na rysunkach. Test składa się z 60 rysunków o różnym stopniu skomplikowania. U zdrowej osoby starszej dopuszczalne są jedynie pojedyncze błędy.
Test ten ma na celu badanie uwagi i polega na pokazaniu pacjentowi kilku słów, a następnie poleceniu jak najszybszego ich przeczytania, a w drugiej części podania w jakim kolorze są wydrukowane. Zdrowe osoby potrzebują na wykonanie części pierwszej nie więcej niż 45 sek., a drugiej nie więcej niż 90 sek. W każdej próbie ocenia się także liczbę i rodzaj popełnianych błędów.
Podstawy zdrowego funkcjonowania mózgu
Przyjmuje się, że za rozwój chorób neurodegeneracyjnych odpowiada kombinacja czynników genetycznych (dziedzicznych) oraz środowiskowych. Na te drugie mamy częściowo wpływ. Nawet, jeśli posiadamy geny zwiększające ryzyko rozwoju otępienia, to od naszego stylu życia może zależeć czy i kiedy dotknie nas ta choroba. Do powstania zmian w mózgu może dochodzić już w średnim wieku, kiedy nie występują jeszcze żadne objawy choroby. Im więcej uwagi poświęcimy czynnikom, na które mamy wpływ, tym dłużej możemy zachować sprawność i zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby. Czynnikami mogącymi opóźnić rozwój demencji są: regularne ćwiczenia fizyczne, zdrowa dieta, zaangażowanie społeczne, ćwiczenie umysłu, zdrowy sen, unikanie stresu i prawidłowe leczenie schorzeń sercowo-naczyniowych. Obecnie nie istnieje możliwość leczenia przyczynowego zespołów otępiennych, ale można prowadzić terapie objawowe łagodzące zaburzenia, których doświadcza pacjent.
Literatura:
Dieta i substancje odżywcze w niej zawarte są przedmiotem nieustannych badań w kontekście czynników ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych oraz chorób nowotworowych, dlatego tak ważne jest nieustanne podnoszenie świadomości żywieniowej w zakresie konkretnych produktów, ale także sposobów ich łączenia czy przetwarzania.
18.12.2020
4.80
czytaj wpis
Otyłość stała się powszechną chorobą współczesnego świata, wiążącą się z poważnymi implikacjami zdrowotnymi. Mimo, iż coraz więcej wiemy o biologicznych aspektach nadwagi i otyłości, a także analizujemy ich skutki, takie jak cukrzyca typu drugiego, choroba niedokrwienna serca oraz nadciśnienie, to nadal istnieje wiele innych konsekwencji nadmiernej masy ciała, którym poświęca się znacznie mniej uwagi w literaturze. Nie oznacza to jednak, że są nieistotne czy mniej niebezpieczne w skutkach.
18.12.2020
4.00
czytaj wpis
